چیزهایی که فکرش را نمی‌کنید اما می‌توانند باعث ناباروری شوند
وقتی صحبت از ناباروری می‌شود، بسیاری از افراد ذهنشان به سمت بیماری‌های ژنتیکی یا مشکلات جدی پزشکی می‌رود. اما حقیقت این است که ناباروری همیشه نتیجه یک مشکل جدی پزشکی نیست. در بسیاری از موارد، سبک زندگی روزمره و عوامل محیطی پنهان می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر باروری زنان و مردان داشته باشند.
شناخت این عوامل و تغییر عادت‌ها می‌تواند به پیشگیری از مشکلات ناباروری کمک کند و شانس داشتن یک بارداری سالم را افزایش دهد. در ادامه به برخی از این عوامل کمتر شناخته‌شده می‌پردازیم.
🌫️ ۱. آلودگی هوا و مواد شیمیایی صنعتی
تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آلاینده‌های هوا و مواد شیمیایی صنعتی می‌تواند کیفیت اسپرم و تخمک را کاهش دهد. ذرات معلق، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی می‌توانند به DNA سلول‌های جنسی آسیب وارد کنند و بر باروری تأثیر منفی بگذارند.
راهکار:
- در روزهایی که هوا آلوده است، حتماً از ماسک استفاده کنید.
- از تماس طولانی با مواد شیمیایی (مثل رنگ‌ها، حلال‌ها یا آفت‌کش‌ها) خودداری کنید.
- در صورت امکان، از دستگاه‌های تصفیه هوا در محیط زندگی استفاده کنید.
🥤 ۲. استفاده بیش از حد از پلاستیک‌ها (BPA)
بسیاری از بطری‌ها و ظروف پلاستیکی حاوی ماده‌ای به نام BPA (Bisphenol A) هستند. این ماده می‌تواند وارد غذا یا نوشیدنی شود و تعادل هورمونی بدن را مختل کند. در زنان، BPA ممکن است بر تخمک‌گذاری اثر بگذارد و در مردان کیفیت اسپرم را کاهش دهد.
راهکار:
- به جای ظروف پلاستیکی، از ظروف شیشه‌ای یا استیل استفاده کنید.
- آب آشامیدنی را در بطری شیشه‌ای یا استیل نگه دارید.
- از گرم‌کردن غذا در ظروف پلاستیکی خودداری کنید.
☀️ ۳. کمبود ویتامین D
ویتامین D نقش مهمی در تنظیم هورمون‌های جنسی و سلامت باروری دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به اختلالات هورمونی در زنان و کاهش کیفیت اسپرم در مردان شود. مطالعات نشان می‌دهد که سطح کافی ویتامین D می‌تواند شانس باروری را افزایش دهد.
راهکار:
- روزانه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید.
- مصرف غذاهای سرشار از ویتامین D مانند ماهی‌های چرب، زرده تخم‌مرغ و لبنیات غنی‌شده.
- در صورت نیاز، مصرف مکمل‌های ویتامین D طبق نظر پزشک.
☕ ۴. مصرف زیاد کافئین و نوشابه‌های انرژی‌زا
مصرف بیش از حد کافئین و نوشابه‌های انرژی‌زا می‌تواند بر عملکرد تخمدان‌ها و کیفیت اسپرم اثر منفی داشته باشد. کافئین زیاد ممکن است باعث اختلال در چرخه قاعدگی زنان شود و همچنین روی تحرک اسپرم مردان تأثیر بگذارد.
راهکار:
- مصرف قهوه را به ۱–۲ فنجان در روز محدود کنید.
- از مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا به صورت روزانه خودداری کنید.
- آب، دمنوش‌های گیاهی و آب‌میوه طبیعی را جایگزین کنید.
💺 ۵. نشستن طولانی‌مدت
نشستن مداوم و طولانی‌مدت، به‌ویژه در مردان، می‌تواند باعث افزایش دمای بیضه‌ها شود. این افزایش دما بر کیفیت و تعداد اسپرم‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. در زنان نیز سبک زندگی کم‌تحرک می‌تواند باعث اختلالات هورمونی و مشکلات تخمک‌گذاری شود.
راهکار:
- هر ۴۵–۶۰ دقیقه یکبار از جای خود بلند شوید و چند دقیقه راه بروید.
- ورزش‌های سبک روزانه مثل پیاده‌روی یا حرکات کششی انجام دهید.
- اگر شغل پشت‌میزی دارید، استفاده از میزهای ایستاده می‌تواند کمک‌کننده باشد.
